Careva džamija je jedna od prvih džamija izgrađenih u Bosni i Hercegovini i prva u Sarajevu.
Izgrađena je 1462. godine a njenu izgradnju je finansirao i omogućio osnivač grada Sarajeva Isa-beg Ishaković.
Međutim ova džamija je izgorjela 1480. godine kada je despot Vuk Grgurević provalio sa vojskom iz Jajca i popalio Sarajevo. Na istom mjestu se ponovo gradi džamija (po mišljenju jednih iz temelja, a po mišljenju drugih samo kupola džamije je bila izgorjela).
U današnjem obliku izgrađena je 1566. godine, a njenu gradnju finansirao je Sulejman veličanstveni. U to doba glavni arhitekta Carevine bio je mimar Sinan i smatra se da je gradnju ove džamije realizovao jedan od njegovih učenika ili saradnika.
Dva pobočna trijema džamije 1847. godine su zazidana i pretvorena u tetime (pomočne prostorije. Tokom konzervatorskih radova krajem prošlog vijeka (1980-te ili 1990-te) otkrivena su i parcijalno restauirana četiri sloja zidne dekoracije, i to iz XVI, XVIII i početka XIX vijeka. Osmokutna munara, čije je šerefe pokriveno stalaktitima, predstavlja jednu od najljepših starih munara u Bosni i Hercegovini.
Za par arhaičnih nišana iza mihraba pretpostavlja se da označavaju grob osnivača Sarajeva Isa-bega Isakovića.
Godine 1912. arhitekta Karl Paržik je, poštujući modul, a koristeći elemente koji su viđani u izgradnji bosanskih kuća, projektovao zgradu Ulema medžlisa i uspješno je ukomponovao u cjelinu sa Carevom džamijom.
Isa-begov hamam, poznat i kao Carev hamam, je najstarija javna banja u Sarajevu koju je dao izgraditi treći beg Osmanlijske pokrajine Bosne i glavni osnivač Sarajeva i Novog Pazara, Isa-beg Ishaković. Podignut je u neposrednoj blizini Careve džamije. Hamam se spominje već 1462. godine. Vremenom je zgrada hamama oštećena, a potpuno je srušena 1889. godine. Banja je ponovo sagrađena 1891. po nacrtu arhitekte Josipa Vancaša. Jedan dio zgrade je urađen po uzoru na stari hamam, dok je drugi dio moderno kupatilo zapadnog tipa.
Džemat Careve džamije spada u red čarsijskih džemata
Džemat Careve džamije spada u red čarsijskih džemata i njemu pripada prostor od Papagajke do Velikok Sokaka i od Obale Isa bega do franjevačke bogoslovije, piše na stranici Islamske zajednice Sarajevo.
Radiosarajevo.ba
