Politička scena Bosne i Hercegovine, često obilježena podjelama i tenzijama, doživjela je značajan pomak 8. maja, kada su se stranke okupljene oko Trojke i dio opozicije iz Republike Srpske usaglasili oko Platforme za mir, stabilizaciju, evropsku budućnost i ekonomski napredak BiH. Ovaj dokument, koji je rezultat višemjesečnih pregovora, odražava sve veću spremnost različitih političkih aktera da ostave po strani međusobne razlike i fokusiraju se na zajednički cilj – evropsku integraciju i unutrašnju stabilnost države.
Sporazum, koji će zvanično biti potpisan 9. maja, simbolično na Dan Evrope, uključuje deset strateških tačaka. One obuhvataju reformske procese, borbu protiv korupcije, unapređenje institucionalnog rada i jačanje ekonomskog razvoja. Inicijativa je isključila SNSD, stranku Milorada Dodika, što ukazuje na jasnu političku poruku i želju da se izgradi alternativa dominaciji nacionalističkih narativa.
Ključni potpisnici ove platforme uključuju:
-
Iz Federacije BiH: SDP, Naša stranka, Narod i pravda (NiP), Narodni evropski savez (NES), Bh. inicijativa Kasumović Fuad (BHI-KF) i Naprijed
-
Iz Republike Srpske: Srpska demokratska stranka (SDS), Partija demokratskog progresa (PDP) i Lista za pravdu i red
Glavna ideja platforme jeste zajedničko djelovanje na evropskom putu, koji podrazumijeva ne samo političke promjene već i konkretne mjere za poboljšanje života građana. Evropske integracije više nisu samo politička retorika, već postaju realan plan koji uključuje odgovornost, precizne korake i jasan vremenski okvir.
Najvažniji elementi ovog dokumenta mogu se sažeti kroz sljedeće tačke:
-
Jačanje funkcionalnosti državnih institucija
Stranke su se obavezale da rade na formiranju efikasnog Vijeća ministara i Parlamentarne skupštine BiH, te da aktivno ispunjavaju uslove koji vode ka dobijanju datuma početka pregovora za članstvo u EU. -
Ekonomski razvoj i investicije
Predviđeno je brzo povlačenje tranše od 70 miliona eura, te realizacija investicionih projekata ukupne vrijednosti od dva milijarde konvertibilnih maraka, čime će se direktno poboljšati životni standard građana. -
Pravno usklađivanje s EU zakonodavstvom
Dogovoreno je sistemsko usklađivanje zakona s pravnom stečevinom EU (Aquis communautaire), uz očekivanje da i EU preuzme jasnije obaveze po pitanju dinamike pregovora i pristupa. -
Beskompromisna borba protiv korupcije i zloupotreba
Poseban naglasak stavljen je na reformu javnih nabavki, kao i eliminaciju političkog uticaja u javnom sektoru. -
Efikasnije korištenje EU fondova
Sporazum nalaže brže povlačenje sredstava iz evropskih fondova, uz fokus na realizaciju infrastrukturnih i društvenih projekata koji će osjetno poboljšati uslove života. -
Reforma izbornog procesa
U cilju transparentnosti i pravičnosti izbora, predviđa se uvođenje novih tehnologija do izbora 2026. godine, uključujući skeniranje glasačkih listića i verifikaciju identiteta birača. -
Javna kampanja za podršku EU integracijama
Stranke su se dogovorile da zajedno vode proevropsku kampanju, s ciljem uključivanja i onih političkih aktera koji trenutno nisu dio parlamentarne većine. -
Odricanje od politizacije i konflikta
Kako bi implementacija platforme bila uspješna, potpisnici su se obavezali da neće pokretati teme koje bi mogle izazvati nove političke podjele. -
Formiranje tima za praćenje sprovođenja platforme
Biće oformljen zajednički tim koji će redovno informisati javnost o napretku, mjerama koje su preduzete i problemima na koje se nailazi u implementaciji dogovorenog. -
Aktivna komunikacija s građanima
Povećanje transparentnosti kroz redovne javne izvještaje, tribine i informativne kampanje, s ciljem da građani jasno razumiju značaj članstva u EU.
Ovaj sporazum nije samo tehnički dogovor političkih subjekata – on predstavlja političku volju da se krene novim putem, putem koji podrazumijeva kompromis, dijalog i orijentaciju ka opštem dobru. Iako izazovi ostaju, a skepticizam javnosti još nije prevaziđen, platforma šalje snažnu poruku da postoje političke snage spremne da zajednički grade evropsku budućnost BiH.
U ovom momentu, kada se Evropa suočava s brojnim krizama, a region i dalje trpi posljedice nesaniranih konflikata iz prošlosti, Bosna i Hercegovina konačno pokazuje znakove zrelosti. Dogovor Trojke i opozicije iz RS-a može poslužiti kao model političkog sazrijevanja – gdje se strateški ciljevi stavljaju iznad partijskih interesa.
Na kraju, iako potpisivanje sporazuma ne garantuje automatski njegovu realizaciju, ono simbolizira novu šansu za BiH – šansu da vlastitim snagama pokrene reforme, povrati povjerenje građana i zauzme svoje mjesto među državama koje dijele vrijednosti mira, stabilnosti i ekonomskog napretka.
