Šta treba i šta je preporučeno raditi za bajram?
Sva hvala pripada samo Allahu, salavat i selam neka su na Allahovog vjerovjesnika Muhammeda, na njegovu časnu porodicu, ashabe i sve one koji ga slijede do Sudnjega dana.
Mjesec ramazan završava se klanjanjem bajram-namaza kojim se upotpunjava slavljenje i veličanje Uzvišenog Allaha.
Klanjanje bajram-namaza obaveza je svakog punoljetnog muškarca. Mnogo je dokaza koji ukazuju na njegovu obaveznost, a jedan od njih jesu i riječi Ummu Atijje, radijallahu anha, koja kaže: “Naređivano nam je da izađemo na dan Bajrama, tako da bi izašle djevojke iz svojih soba, pa čak i one koje bi imale menstruaciju. Žene bi stajale iza muškaraca i donosile bi tekbire zajedno s njima, i dovile bi zajedno s njima, nadajući se bereketu tog dana i oprostu grijeha.” (Buhari)
U drugoj verziji navodi se da je Ummu Atijja, radijallahu anha, rekla: “Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, naredio je da na Ramazanski i Kurbanski bajram izađu sve žene: i starije i mlađe djevojke, kao i žene koje su u menstrualnom ciklusu. Što se tiče žena u menstrualnom ciklusu, one su prisustvovale skupu muslimana i njihovoj dovi, a sklanjale su se sa musalle (mjesta gdje se klanja).” (Muslim)
Stoga, kada je ženama bilo naređivano da tog dana izađu na bajram-namaz, dakle, ženama kojima u osnovi namaz u džematu nije naređen, onda se zasigurno ova naredba izlaska na bajram-namaz strožije odnosi na punoljetne muškarce.
Zato, pripremi se da klanjaš bajram-namaz i nemoj da kasniš na njega, već, ako postoji mogućnosti, na bajram-namaz povedi i svoju užu porodicu (ženu, majku, braću i sestre i druge iz svoje porodice).
Dragi brate, lijepo je da se okupaš na dan Bajrama i da obučeš najljepšu odjeću. Od sunneta je da, prije nego što kreneš na bajram-namaz, pojedeš nekoliko datula i da taj broj bude neparan. U hadisu Enesa, radijallahu anhu, kaže se: “Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, ne bi izašao iz kuće na dan Bajrama sve dok ne bi pojeo nekoliko datula.” (Buhari) U drugoj verziji hadisa navodi se: “I pojeo bi neparan broj datula.”
Sunnet je na bajram-namaz otići jednim putem, a vratiti se drugim. Džabir, radijallahu anhu, pripovijeda: “Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, u danu Bajrama mijenjao bi put.” (Buhari)
Također, sunnet je da na bajram-namaz odeš pješke i da se vratiš pješke, osim ako imaš opravdanje, jer “Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, otišao bi na bajram-namaz pješke i vratio bi se pješke.” (Ibn Madža, Albani ga je ocijenio dobrim)
Sunnet je da donosiš tekbire u noći uoči Bajrama, zbog riječi Uzvišenog Allaha: “…da određeni broj dana ispunite, i da Allaha veličate zato što vam je ukazao na Pravi put, i da zahvalni budete.” (El-Bekara, 185)
Tekbiri se mogu donositi na način da se govori: Allahu ekber, Allahu ekber, la illahe illallahu vallahu ekber, Allahu ekber ve lillahil hamd.
Tekbiri se donose prilikom odlaska na bajram-namaz i nastavljaju se izgovarati sve dok ne počne bajramska hutba.
Kada se ode na bajram-namaz, ne treba klanjati nikakav dobrovoljni namaz ni prije, a ni poslije bajram-namaza, zato što bi “Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, na dan Bajrama klanjao dva rekata i nije klanjao ništa ni prije njih, a ni poslije njih”. (Buhari)
Sunnet je da imam na bajramskoj hutbi podstiče ljude da udjeljuju sadaku, jer je Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, na svojoj bajramskoj hutbi rekao: “Dajite sadaku, dajite sadaku, dajite sadaku!” (Muslim)
Zabranjeno je rasipanje u hrani i piću, kako u danima Bajrama, tako i u drugim danima, kao što kaže Uzvišeni Allah: “O sinovi Ademovi, lijepo se obucite kad hoćete namaz da obavite! I jedite i pijte, samo ne pretjerujte; On ne voli one koji pretjeruju.” (El-A‘raf, 31)
Muzika i muzički instrumenti zabranjeni su kako na dan Bajrama tako i u ostalim danima, jer je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “U mom ummetu pojavit će se ljudi koji će dozvoljavati izvanbračni spolni odnos, svilu, alkohol i muzičke instrumente.” (Buhari) Nema smetnje da se pjevaju pjesme lijepog i čednog sadržaja, ali bez muzičke pratnje.
Potrebno je napomenuti da Ramazanski bajram traje samo jedan dan, dok Kurbanski bajram traje četiri dana. U hadisu Enesa b. Malika, radijallahu anhu, navodi se da je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, po dolasku u Medinu zatekao stanovnike Medine kako se vesele tokom svojih predislamskih praznika, pa je rekao: “Allah vam ih je zamijenio sa dva bolja blagdana: Ramazanskim i Kurbanskim bajramom.” (Ebu Davud, Albani ga je ocijenio vjerodostojnim)
U hadisu Ukbe b. Amira, radijallahu anhu, navodi se da je Vjerovjesnik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Dan mršenja (tj. Ramazanski bajram) i dan kada se kolju kurbani i dani tešrika (još tri dana nakon prvog dana Kurbanskog bajrama), to su blagdani za sljedbenike islama.” (Ahmed, Albani ga je ocijenio vjerodostojnim)
U ovim hadisima jasno se pojašnjava da Ramazanski bajram traje samo jedan dan, dok Kurbanski bajram traje četiri dana.
Neka je sva hvala Uzvišenom Allahu, s čijom blagodati završavaju se sva dobra djela! Neka je salavat i selam na Njegovog roba i poslanika Muhammeda, sallallahu alejhi ve sellem, na njegovu porodicu, supruge, potomke, sve ashabe i sve one koji ga dosljedno slijede do Sudnjega dana.
HAJRUDIN TAHIR AHMETOVIĆ, PROF.
Preuzeto od “El-Asr – Islamski informativni časopis”
