Abdullah b. Mes‘ud, radijallahu anhu, rekao je: “Da se lažno zakunem Allahom draže mi je nego da se zakunem drugim mimo Allaha iskreno!” U riječima Ibn Mes‘uda, radijalahu anhu, možemo uočiti razumijevanje ove plemenite vjere kojim je Uzvišeni Allah, dželle šanhu, nadario ashabe Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem. Lažna zakletva Uzvišenim Allahom je grijeh i nepokornost prema Njemu, ali, zakletva nečim drugim mimo Allahom je mali širk, koji je – iako počinioca ne izvodi iz vjere – jedan od najvećih grijeha, pa makar bio i iskren u zakletvi. Šejh Abdur-Rahman b. Kasim, rahimehullah, pojašnjavajući izreku Ibn Mes‘uda kaže: “To je zato što je lažna zakletva Allahom veliki grijeh, a zakletva drugim mimo Allaha širk i kufr. Iako je riječ o malom širku, on je opet veći grijeh od svih drugih velikih grijeha, po konsenzusu ispravnih prethodnika (selefa).” (Hašijetu kitabit-tevhid, str. 303)
Izraz el-halef znači jemin tj., zakletva. Definicija zakletve bi bila da je to potvrda propisa uz spominjanje nekog ko se veliča na poseban način. Veličanje je Allahovo pravo. Nije dozvoljeno zaklinjanje nečim mimo Njega.
Postoji idžma’-konsenzus uleme da zakletva ne može biti osim Allahom, Njegovim imenima i svojstvima. Isto tako se jednoglasno slažu da je se zabranjeno zaklinjati nečim mimo Njega. Zaklinjanje drugim mimo Allahom, Azze ve Dželle, je širk. Tako ibn Omer, radijallahu anhu, prenosi da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: «Ko se zakune nečim mimo Allaha već je počinio širk ili uznevjerovao.» Bilježi ga Ahmed, Tirmizi i Hakim. Ovo se smatra malim širkom osim u slučaju ako onoga kime se zaklinje veliča do tog stepena da to prelazi u ibadet njemu. U tom slučaju to predstavlja veliki širk kao što je slučaj danas sa obožavateljima kaburova. Oni se boje onih koje veličaju od stanovnika kaburova više nego što se boje Allaha, Azze ve Dželle, i više ih veličaju nego što Allaha veličaju. Tako ako se od nekog od njih traži da se zakune onim koga on smatra evlijom i koga veliča neće se zakleti ako nije iskren u tome, a ako se od njega zatraži da se zakune Allahom zakleće se pa makar i slagao.
Zakletva predstavlja veličanje onoga kime se zaklinju ljudi a to pravo pripada samo Allahu, Subhanehu ve Te’ala. Obaveza je čuvati zakletve i tu stvar ozbiljno shvatati i ne pretjerivati sa zaklinjanjem. Kaže Allah, Subhanehu ve Te’ala: وَاحْفَظُوا أَيْمَانَكُمْ «a o zakletvama svojim brinite se» (Maide, 89), tj., ne zaklinjite se osim kada imate potrebu i u stanju kada govorite istinu i činite dobro. Jer stalno zaklinjanje ili laž ukazuju na omaložavanje Allaha, Azze ve Dželle, i neveličanje Njega. Ovo negira savršenstvo tevhida.
Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, u hadisu kaže: «S trojicom Allah neće razgovarati, niti će ih očistiti, njih čeka bolna kazna.», pa je u njemu spomenuo čovjeka koji ne kupuje i ne prodaje robu osim putem zaklinjanja. Hadis bilježi Taberani sa vjerodostojnim senedom.
Ova prijetnja se veže za mnoštvo zakletvi što ukazuje na zabranu čestog zaklinjanja iz poštovanja i veličanja Allaha, Subhanehu ve Te’ala. Također je zabranjeno lažno zaklinjanje Allahom, Azze ve Dželle, to je u fikhu poznato kao jemin gamus. Allah, Azze ve Dželle, je munafike opisao kao one koji se svjesno lažno zaklinju.
Iz svega pomenutog možemo izvući sljedeći rezime:
1. Zabrana zaklinjanja nečim mimo Allaha, Azze ve Dželle, kao što je zaklinjanje emanetom-sigurnošću, kabom ili Poslanikom, sallallahu alejhi ve sellem, te da to predstavlja širk.
2. Zabrana namjernog i lažnog zaklinjanja Allahom, Azze ve Dželle. To predstavlja jemin gamus.
3. Zabrana čestog zaklinjanja Allahom, Azze ve Dželle, pa makar čovjek bio iskren ako za time nema potrebe. Tako nešto predstavlja omalovažavanje Allaha, Subhanehu ve Te’ala.
4. Dozvoljenost zakletve kod potrebe i ako je čovjek iskren.
svjetlo-dunjaluka.com
