📌 Si Đinping šalje poruku SAD-u: “Protivimo se hegemoniji i siledžijstvu”
Predsjednik Kine Si Đinping iskoristio je peti samit Šangajske organizacije za saradnju (ŠOS) da predstavi svoju zemlju kao centralnog aktera u redefinisanju globalnog poretka. U njegovom govoru dominirala je prikrivena, ali jasna kritika Sjedinjenih Američkih Država i politike predsjednika Donalda Trampa.
-
Si je osudio “siledžijsko ponašanje” i “hegemonizam”, termine koje Kina tradicionalno koristi u kritici američke vanjske politike.
-
Poručio je da “pravila kuće” koja postavljaju pojedine države ne mogu biti nametnuta svima, naglašavajući potrebu za multilateralizmom i ravnopravnim globalnim upravljanjem.
-
Njegova vizija obuhvata odbacivanje vojnih saveza poput NATO-a, koje Peking i Moskva vide kao instrument očuvanja američke dominacije.
🔹 ŠOS kao instrument novog poretka
Samit u kineskom gradu-luci Tjenđin okupio je više od 20 svjetskih lidera i predstavljao je najvažniji diplomatski događaj Kine ove godine.
Među učesnicima su bili:
-
Vladimir Putin (Rusija)
-
Narendra Modi (Indija)
-
Redžep Tajip Erdogan (Turska)
Ostale članice ŠOS-a: Iran, Pakistan, Bjelorusija, Kirgistan, Tadžikistan i Uzbekistan.
Kina je objavila:
-
280 miliona dolara bespovratne pomoći članicama,
-
1,4 milijarde dolara povoljnih zajmova u naredne tri godine.
Cilj je da se poveća trgovina, investicije i ekonomska međuzavisnost unutar bloka, što dugoročno smanjuje zavisnost od zapadnih tržišta i institucija.
🔹 Savezništvo Kine i Rusije
Samit je istovremeno bio i demonstracija sve bližih odnosa između Pekinga i Moskve. Lična bliskost Sija i Putina pokazana je i tokom zajedničke večere, gdje su njih dvojica istupili kao lideri nove geopolitičke osovine.
-
Putin je izjavio da ŠOS postavlja temelje za “novi bezbjednosni sistem u Evroaziji”, koji bi zamijenio zapadne saveze.
-
Odbacio je optužbe da je Rusija agresor u Ukrajini, tvrdeći da je sukob posljedica “državnog udara isprovociranog od Zapada”.
-
Istakao je da podržava posredničke napore Kine i Indije u pronalaženju mirovnog rješenja.
🔹 Indija između SAD-a i Kine
Donald Tramp je nedavno uveo visoke tarife na indijsku robu, što je narušilo odnose Washingtona i Nju Delhija. To je dodatno približilo Indiju Kini i Rusiji.
-
Narendra Modi se tokom samita sastao sa Sijem i Putinom, te naglasio tradicionalno rusko-indijsko prijateljstvo.
-
Njegovo približavanje Pekingu predstavlja potencijalni udarac američkoj strategiji “Indo-Pacifičkog balansa”, kojom je Washington nastojao koristiti Indiju kao protivtežu Kini.
🔹 Vojna moć i simbolika
Kina najavljuje veliku vojnu paradu 3. septembra, na kojoj će prisustvovati brojni lideri: Putin, Erdogan, Vučić, Kim Jong Un, Modi, Lukašenko i drugi.
-
Posebnu pažnju privlači mogućnost trilateralnog sastanka Sija, Putina i Kima, što bi predstavljalo neviđeni diplomatski trenutak u modernoj istoriji.
-
Za Kinu, parada i samit predstavljaju diplomatsku i vojnu ofanzivu, s ciljem da pokaže da nije samo ekonomska sila, već i geopolitički centar nove realnosti.
📌 Zaključak: Istok oblikuje novi svijet
Samit ŠOS-a u Tianjinu jasno je pokazao nekoliko stvari:
-
Kina i Rusija grade zajedničku platformu koja se protivi američkoj dominaciji i zapadnim pravilima igre.
-
Indija i Turska balansiraju, ali sve više naginju prema Pekingu i Moskvi zbog sukoba interesa sa SAD-om.
-
Zapadni pritisci na Rusiju i Kinu doveli su do njihove čvršće saradnje, koja se sada prenosi i na druge države članice.
-
Multilateralizam “po kineskoj mjeri” trebao bi zamijeniti zapadni univerzalizam – s fokusom na državne interese, a ne na univerzalna ljudska prava.
👉 Ukratko, dok Trump vodi Ameriku putem izolacionizma i trgovinskih ratova, Kina koristi vakuum da predstavi sebe i svoje saveznike kao alternativni centar moći, gradeći temelje poretka u kojem SAD više ne bi bila jedini globalni hegemon prenosi avaz.ba
