Prijevremeni izbori za predsjednika u Republici Srpskoj: Ko su kandidati i koje stranke učestvuju?
Građani bh. entiteta Republika Srpska pripremaju se za prijevremene izbore koji će se održati 23. novembra 2023. Ovi izbori su rezultat odluka Centralne izborne komisije BiH, koja je početkom oktobra potvrdila kandidature pet političkih partija, kao i dvojice nezavisnih kandidata. U ovom kontekstu, važno je razumjeti političku dinamiku i ključne aktere koji će oblikovati budućnost ovog entiteta. Ovi izbori dolaze u trenutku kada se društvo u Republici Srpskoj suočava sa brojnim izazovima, uključujući ekonomske probleme, nezaposlenost i pitanje korupcije, što dodatno povećava značaj izbora.
SNSD i Siniša Karan
Stranka koja prednjači na ovim izborima je Savez nezavisnih socijaldemokrata (SNSD), koja je odlučila kandidovati Sinišu Karana. Njegova politička karijera je uglavnom vezana za javni sektor, gdje je stekao značajno iskustvo tokom godina. Karan je bio savjetnik za bezbjednost predsjednika Republike Srpske, a takođe je obavljao funkcije generalnog sekretara predsjednika RS-a i Vlade. Od 2022. godine, Karan je preuzeo Ministarstvo unutrašnjih poslova, a od 2025. godine imenovan je za ministra naučno-tehnološkog razvoja i visokog obrazovanja. Njegova dosadašnja politička pozicija pokazuje blisku povezanost sa aktuelnim sistemom vlasti, što može biti prednost, ali i mana u očima birača.
Međutim, prema analizama sa platforme odgovorno.st, Karan do sada nije imao istaknutih aktivnosti u borbi protiv korupcije. Njegova dosadašnja obećanja su u velikoj mjeri ostala neispunjena, a čak je i nekoliko izjava označeno kao netačne. Na primjer, izjava o broju zaposlenih koji su prešli iz SIPA-e u MUP RS-a je ocijenjena kao neistina, što dodatno komplikuje njegovu političku poziciju. U tom smislu, njegovi protivkandidati će vjerovatno iskoristiti ove informacije kako bi ga dodatno oslabili tokom kampanje.
Opozicija i Branko Blanuša
Na drugoj strani političkog spektra, Srpska demokratska stranka (SDS) izlazi na izbore sa Brankom Blanušom. Kao profesor na Elektrotehničkom fakultetu u Banjoj Luci, Blanuša ima akademsku pozadinu koja može privući određenu grupu birača. Njegova politička karijera počela je 2013. godine, kada je prešao iz SNSD-a u SDS. Njegove ambicije su se do sada ogledale u pokušaju da uđe u Parlamentarnu skupštinu BiH, što mu nije pošlo za rukom na opštim izborima 2018. godine. Blanuša se nada da će ovog puta uspjeti nadmašiti prepreke i doći do željenog mandata.
Blanušu je podržala i lista ‘Za pravdu i red’ Nebojše Vukanovića, što dodatno osnažuje opozicioni front. Vukanović je izrazio zabrinutost da bi SDS-u moglo biti zabranjeno učešće na izborima, pa su osigurali backup opciju u vidu Blanuše kako bi zadržali šanse na izborima. U svojim javnim nastupima, Vukanović često kritikuje aktuelnu vlast, ističući probleme koji muče građane, te nudi alternativne pristupe za rješavanje tih problema, što može biti privlačno glasačima koji su nezadovoljni trenutnim stanjem.
Ekološka partija i Savez za novu politiku
Ekološka partija RS je odlučila nominovati svog lidera, Nikolu Lazarevića, pravnika koji je poznat po svom angažmanu u oblasti zaštite životne sredine. Lazarević je bio kandidat za gradonačelnika Istočnog Sarajeva, iako nije uspio osvojiti mandat. Njegov aktivizam u ekološkim pitanjima može privući birače koji su fokusirani na održiv razvoj i zaštitu prirodnih resursa. U vremenu kada se ekološka pitanja sve više stavljaju u fokus političkih kampanja, Lazarević može biti ključna figura koja će ovu temu podići na viši nivo. Njegov program se fokusira na održivost i zaštitu životne sredine, što može privući mlađe birače i ekološki svjesne građane.
Nezavisni kandidati i izbori nakon Dodika
Na izbornoj listi nalaze se i dvojica nezavisnih kandidata: Igor Gašević i Slavko Dragičević. Dragičević je ranije bio povezan sa SNSD-om, gdje je obavljao funkciju predsjednika Opštinskog odbora u Doboju. Iako je u prošlosti pokušavao da se takmiči protiv Milorada Dodika i njegove stranke, njegov uspjeh na izborima je bio limitiran. Ovi izbori se održavaju nakon što je Centralna izborna komisija okončala mandat Miloradu Dodiku, što dodatno naglašava značaj predstojećih izbora. Naime, Dok je Dodik bio dominantna figura u politici Republike Srpske, sada se otvara prostor za nove glasove, što može promijeniti političku sliku ovog entiteta.
Kako se bliži dan izbora, svi kandidati i političke stranke će se truditi da dopru do svojih birača putem različitih kampanja, skupova i medija. Na društvenim mrežama, kandidati se često obraćaju mladima, dok tradicionalni mediji igraju ključnu ulogu u informisanju starijih generacija. Za više informacija o različitim političkim strankama i kandidatima, posjetite SNSD zvaničnu stranicu ili pročitajte dodatne članke na RTS-u. Uz to, dodatne informacije o trenutnoj političkoj situaciji možete pronaći i na B92, koji obuhvata sve najvažnije novosti vezane za predstojeće izbore.
