Kazanci: Munara starija od tri vijeka odolijeva vremenu i ratovima
U selu Kazanci, nadomak Gacka i nedaleko od granice s Crnom Gorom, još uvijek ponosno stoji munara izgrađena prije skoro 350 godina. Iako su džamija i prateći objekti odavno uništeni, ova 15 metara visoka munara ostala je sačuvana i predstavlja vrijedan historijski trag postojanja džamije Osman-paše Kazanca, bosanskog vezira iz 1683. godine.
Ono što ovu munaru čini posebno izdržljivom jeste način gradnje – svaki kamen povezan je metalnim spojnicama i zaliven olovom. Upravo zahvaljujući tome, munara je preživjela brojne ratove i nemirna vremena, dok je ostatak kompleksa davno nestao.
Džamiju, mekteb, medresu i šadrvan u rodnim Kazancima izgradio je Osman-paša 1675. godine. Selo je tada bilo značajno strateško mjesto, sa stalno prisutnom vojnom posadom koja je štitila lokalno stanovništvo od hajduka i uskoka.
Nažalost, samo nekoliko godina kasnije, 1684. godine, hajduci predvođeni Bajom Pivljaninom – uz podršku Mlečana iz Perasta – spalili su selo, razorili sve zadužbine Osman-paše, a mnogi muslimani su ubijeni ili izbjegli.
Danas su od cijelog kompleksa ostali samo temelji džamije, munara do šerefe i džamijski harem bez sačuvanih nišana. Lokalitet je 2005. godine proglašen nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine.
U narednom periodu, zahvaljujući inicijativi Muftijstva mostarskog i angažmanu učenika Karađoz-begove medrese, lokalitet će biti obnovljen i pretvoren u edukativni prostor. Planira se postavljanje informativne ploče o džamiji i njenoj historijskoj ulozi, te uređenje prostora za časove historije, posjete učenika i turista.
Kazanci danas čuvaju tihe, ali snažne ostatke prošlosti – munaru koja i dalje svjedoči o vremenu kada je selo bilo važno vjersko, kulturno i strateško središte prenosi pressmediabih
